مالیات در ایران به دو نوع مالیات های مستقیم و غیر مستقیم می شود. مالیات اصناف (مشاغل) طبق قانون در دسته مالیات های مستقیم قرار می گیرد که در این مقاله از آقای مالیات در مورد نحوه محاسبه مالیات اصناف، تکالیف مالیاتی و معافیت های صاحبین مشاغل صحبت می کنیم پس همراه ما باشید.
اشخاص حقیقی در واقع افرادی هستند که به صورت شخصی مشغول به فعالیت تجاری می باشند و از درآمدی که دارند موظف به پرداخت مالیات هستند. جهت آشنایی بیشتر با اصناف مختلف چندین مورد از مشاغل موجود در کشور در قالب لیست زیر خدمت شما عزیزان ارائه می شود.
تعریف سازمان امور مالیاتی در رابطه با صاحبان مشاغل به صورت زیر است:
((کسبه، اصناف، پیشه وران (صاحبان حرفه)، صاحبان کارخانه ها، کارگاه های تولیدی و سایر افرادی که به شکل شخص حقیقی بابت درآمد حاصل از اشتغال به مشاغل آزاد و به طور انفرادی یا مشارکت مدنی فعالیت دارند، مشمول مالیات بر مشاغل می باشند.)) مواد 93 تا 104 ق.م.م در رابطه با صاحبان مشاغل و اصناف صحبت می کند.
اگر فریلنسر، حسابدار و یا مدیر کسب و کار هستید؛ برای یادگیری مباحث تخصصی مالیات به صفحه آموزش مالیات مراجعه کنید.
درآمدی که شخص حقیقی از طریق اشتغال به مشاغل یا به عناوین دیگر غیر از موارد مذکور در سایر فصل های این قانون در ایران تحصیل کند، پس از کسر معافیت های مقرر در این قانون مشمول مالیات بر درآمد مشاغل است.
تبصره: درآمد شرکت های مدنی (اعم از اختیاری یا قهری) و همچنین درآمدهای ناشی از فعالیت های مضاربه در صورتی که عامل (مضارب) یا صاحب سرمایه شخص حقیقی باشد تابع مقررات این فصل است.
نکته اول: منظور از شرکت های مدنی، شراکت های مدنی است.
نکته دوم منظور از اختیاری یا قهری بودنِ شراکت را با ذکر یک مثال توضیح خواهیم داد:
شراکت قهری مانند: ارث؛ که در صورت فوت شخصی، وراث وی به صورت ناخواسته با هم شریک می شوند. شراکت اختیاری به این صورت است که دو یا چند نفر به صورت توافقی، فعالیت شغلی را شروع کنند و به صورت اختیاری با یکدیگر شریک شوند که به این نوع شراکت، شراکت اختیاری می گویند.
نکته سوم: منظور از فعالیت های مضاربه، طبق قانون مدنی شراکتی است که دو طرف قرارداد در سود و زیان یکدیگر شریک باشند.
برای مطالعه بیشتر در مورد مالیات ارزش افزوده مقاله: صفرتا صد مالیات بر ارزش افزوده را بخوانید!
سازمان امور مالیاتی، مشاغل را به 3 گروه تقسیم نموده است: گروه اول، دوم و سوم
مشاغل زیر بدون در نظر گرفتنِ میزان فروش کالا و ارائه خدمات، مشمول گروه اول صاحبان مشاغل می باشند:
سایر صاحبان مشاغل و حرفی که درآمد (میزان فروش و ارائه خدمات) آنها بر اساس اظهارنامه مالیاتی عملکرد دو سال قبل بیشتر از مبلغ 15 میلیارد تومان باشد در گروه اول مشاغل مالیاتی قرار می گیرند.
صاحبان مشاغلی که بر اساس درآمد (میزان فروش و ارائه خدمات) بیش از مبلغ 5 میلیارد تومان و مساوی یا کمتر از مبلغ 15 میلیارد تومان باشد در گروه دوم مشاغل مالیاتی قرار می گیرند. صاحبان مشاغلی که در گروه اول و دوم قرار نمی گیرند جزو گروه سوم محسوب می شوند.
نکته: فروش کالا یا فروش توام کالا و ارائه خدمت، براساس اظهارنامه مالیاتی عملکرد دو سال قبل ملاک عمل می باشد. مثلاً: مبلغ فروش و سایر درآمدهای مندرج در اظهارنامه مالیاتی عملکرد سال 1399 مبنای گروه بندی سال 1401 است.
برای مطالعه بیشتر مقاله مالیات فریلنسرها را مطالعه کنید!
صاحبان مشاغل به استناد آیین نامه اجرایی موضوع ماده 95 اصلاحی قانون مالیات های مستقیم که در این مقاله به آن اشاره شده به سه گروه عمده گروه اول، گروه دوم و گروه سوم تقسیم شده اند که تکالیف قانونی هر یک از این گروه ها با یکدیگر متفاوت است.
مشاغل گروه دوم و سوم از ارسال فهرست معاملات فصلی معاف شده اند و همچنین تکلیفی برای پلمب و تحریر دفاتر قانونی نیز ندارند. مابقی تکالیف، همانند گروه اول است.
نکته:
صاحبان مشاغل مکلفند که ظرف مدت چهار ماه از تاریخ شروع فعالیت خود تشکیل پرونده مالیاتی داده و مراتب را به اداره امور مالیاتی محل فعالیت برساند.
بر اساس مواد (94.100.101 ق.م.م) که به صورت مختصر در این مقاله به آن اشاره شد مالیات عملکرد صاحبان مشاغل به شکل زیر محاسبه می شود.
درآمد مشمول مالیات مودیان موضوع این فصل عبارت است از کل فروش کالا و خدمات به اضافه سایر درآمدهای آنان که مشمول مالیات فصول دیگر شناخته نشده پس از کسر هزینه ها و استهلاکات مربوط طبق مقررات فصل هزینه های قابل قبول و استهلاکات. (ماده 94 ق.م.م)
مودیانی که اظهارنامه مالیاتی خود را طبق مقررات این قانون و در موعد مقرر تسلیم کرده اند تا میزان معافیت سالانه که در این مقاله به آن اشاره شد که هر ساله در قانون بودجه کشور اعلام می شود از پرداخت مالیات معاف و مازاد آن به نرخ ماده 131 ق.م.م محاسبه خواهد شد.
مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی تا میزان دو میلیارد ریال (2,000,000,000) ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ پانزده درصد (15%) نسبت به مازاد دو میلیارد ریال (2,000,000,000) ریال تا میزان چهار میلیارد ریال (4,000,000,000) ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ بیست درصد (20%) نسبت به مازاد چهار میلیارد ریال (4,000,000,000) ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ بیست و پنج درصد (25%)
بیشتر بخوانید: مالیات بساز و بفروشی و نحوه محاسبه آن
1. طبق قانون بودجه کشور که هرساله به تصویب مجلس شورای اسلامی می رسد میزان معافیت سالانه در قانون بودجه اعلام می شود.
نکته: در مشارکت های مدنی اعم از اختیاری و قهری شرکا حداکثر از دو معافیت استفاده خواهند کرد و مبلغ معافیت به طور مساوی بین آنان تقسیم و باقیمانده سهم هر شریک جداگانه مشمول مالیات خواهد بود. شرکایی که با هم رابطه زوجیت دارند از لحاظ استفاده از معافیت در حکم یک شریک تلقی و معافیت مقرر به زوج اعطا می گردد.
2. برخی از صاحبان مشاغل معاف از مالیات عملکرد هستند. مانند: صنایع دستی
برای مطالعه بیشتر مقاله مالیات طلا فروش ها را مطالعه کنید!
به طور کلی مالیات اصناف یعنی هر شخصی که هرگونه درآمدی در ایران یا اشخاص غیر ایرانی از کشور کسب کنند مشمول مالیات هستند. مشاغل در کشور ایران به 3 گروه تقسیم بندی می شوند که به صورت مختصر در این مقاله بیان شد. هر یک از گروه های شغلی در ایران تکالیف مالیاتی مربوط به خود را باید انجام دهند.