سامانه مودیان سامانه ای است که هدف اصلی آن جمع آوری و یکپارچه سازی اطلاعات است که ما در این مقاله از آقای مالیات، نحوه استفاده از سامانه، تکالیف مودیان، تشریح قانون، اصطلاحات جدید، جرائم و تشویقات آن را مورد بررسی قرار می دهیم. قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان به دلیل اهمیت فراوان به عنوان سومین قانون مستقیم مالیاتی در سال 98 به تصویب رسید اما اجرای آن از اواخر سال 1401 به صورت جدی از سال 1402 کلید خورد.

کلیدی ترین اصطلاحات سامانه مودیان

• کارپوشه (پنل کاربری):
  کارپوشه در سامانه مودیان راه ارتباطی مودیان با سازمان امور مالیات کشور است. هر مودی یک کارپوشه اختصاصی دارد که اطلاعات مالی و مالیاتی اش به واسطه آن تبادل می شود.
• صورت حساب الکترونیکی:
  صورت حساب همان فاکتور فروش است که با توجه به فرمت استاندارد باید در سامانه ثبت شود. این صورت حسابها دارای شماره مالیاتی منحصر به فرد 22 رقمی هستند.
• شناسه یکتای حافظه مالیاتی:
  نوعی حافظه الکترونیکی است که برای ثبت و نگهداری اطلاعات مندرج در صورت حساب و انتقال آن به سامانه مودیان است.

مشمولین ثبت نام در سامانه مودیان

تمامی صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی به ترتیبی که سازمان مالیاتی کشور اعلام می کند (همانند فراخوان های ارزش افزوده که سال های قبل مشاهده کرده ایم) به جز:

1. اشخاص حقیقی موضوع ماده 81 قانون مالیات های مستقیم
2. اشخاص مشمول ماده 142 قانون مالیات های مستقیم
3. صاحبان مشاغل گروه سوم که کالا و خدمات معاف از ارزش افزوده ارائه می کنند.

مشمول ثبت نام در سامانه مودیان هستند.

نحوه ثبت نام در سامانه مودیان

برای ثبت نام در این سامانه، می بایست چهار قدم زیر را به ترتیب انجام دهید

1. 1. ثبت نام در نظام مالیاتی و تشکیل پرونده:

   اکثر مودیان پرونده مالیاتی در سامانه https://tax.gov.ir دارند اما در صورتی که هنوز اقدام به تشکیل پرونده مالیاتی نکرده اید با ورود به سامانه فوق نسبت به ثبت نام و تشکیل پرونده اقدام نمایید.

2. 2. دریافت گواهی امضای الکترونیک:

   جهت دریافت گواهی امضای الکترونیک از طریق سایت gica.ir از بالای صفحه گزینه (صدور گواهی) و سپس (ثبت نام غیر حضوری گواهی الکترونیکی) را انتخاب نموده و با وارد کردن اطلاعات هویتی (اطلاعات مدیر عامل) ثبت نام خود را انجام دهید. پس از ارسال درخواست یک رسید با کد رهگیری برای شما ارسال می شود که شما از طریق رسید به شعب دفاتر پیشخوان مراجعه کرده و نسبت به دریافت گواهی امضای الکترونیک اقدام نمایید.

3. 3. دریافت شناسه یکتای حافظه مالیاتی:

   زمانی که شما کلید عمومی سامانه مودیان را از توکن گواهی امضای الکترونیک طی مراحلی استخراج کردید، می توانید برای دریافت شناسه یکتای حافظه مالیاتی در سامانه مودیان ثبت نام نمایید. در سامانه https://tax.gov.ir گزینه ای به نام کارپوشه وجود دارد که شما با کلیک روی کارپوشه و وارد شدن به آن امکان بارگذاری فایل کلید عمومی و دریافت شناسه یکتای حافظ مالیاتی دارید.

4. 4. دریافت شناسه عمومی و خصوصی کالا و خدمات:

   شناسه به منزله ی کدهایی است که سازمان امور مالیاتی به انواع کالاها و خدمات اختصاص داده است. پیرو نظریه سازمان امور مالیاتی مودیان الزامی برای استفاده از شناسه اختصاصی را ندارند و از شناسه عمومی کالا و خدمات می توانند استفاده کنند.
   مودیان با مراجعه به سایت www.stuffid.tax.gov.ir و دانلود لیست شناسه عمومی کالا و خدمات می توانند از شناسه ای که مربوط به کالا و خدمات خودشان است استفاده کنند و در صورتی که شناسه مربوط به کالا و خدماتی که مودی ارائه می دهد در لیست وجود نداشت از طریق سایت www.ntsw.ir می تواند نسبت به شناسه اختصاصی کالا و خدمات خود اقدام نماید.

نحوه ارسال صورت حساب الکترونیکی به سامانه مودیان

پس از گذراندن 4 مرحله فوق، مودی می تواند نسبت به ارسال صورت حساب خود از طریق زیر اقدام نماید:

1. ارسال مستقیم توسط خود مودی (از طریق نرم افزار حسابداری)
2. ارسال از طریق شرکت های معتمد
3. ارسال از طریق سامانه های دولتی

اگر حسابدار و یا مدیر کسب و کار هستید؛ برای یادگیری مباحث تخصصی مالیات به صفحه آموزش مالیات مراجعه کنید.

پیامدهای اجرای سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی

1. طبق ماده 4 قانون، اصل بر صحت اطلاعات ارائه شده توسط مودی به سامانه است مگر خلاف آن اثبات شود. در نتیجه ماموران مالیاتی در مواردی که ثابت شود مودی در سامانه ثبت نام نکرده یا طبق دستورالعمل ذکر شده در ماده 9 صورت حساب صادر نکرده باشد حق مراجعه به مکان فعالیت مودی و درخواست مدارک و دفاتر جهت رسیدگی را دارند، در غیر این صورت به معنای پذیرش کلیۀ اظهارات و اطلاعات ثبت شده مودی در سامانه است.

2. طبق ماده 5 قانون در سامانه مودیان فرآیند به خصوصی جهت ثبت صورت حساب و تایید آن توسط خریدار وجود دارد که به شرح زیر است:
ابتدا صورت حساب توسط فروشنده از طریق نرم افزار حسابداری صادر سپس توسط خود مودی یا با واسطه به سامانه مودیان تحت عنوان صورت حساب الکترونیکی ارسال می گردد (مودیانی که مستقیما با مصرف کننده در ارتباط باشند فرآیند صدور و ثبت صورت حساب از طریق پایانه های فروشگاهی انجام می شود)

در صورتی که خریدار، مصرف کننده نهایی نبوده و خودش عضو سامانه مودیان باشد پس از صدور صورت حساب به صورت اتوماتیک به سامانه مودیان ارسال و در کارپوشه وی قابل رویت است که به عنوان اعتبار مالیاتی مودی منظور می گردد. مودیان ظرف 30 روز از درج صورت حساب در سامانه، نسبت به پذیرش و عدم پذیرش صورت حساب باید اقدام کنند.

عدم واکنش به صورت حساب ارسالی توسط فروشنده پس از موعد مقرر در حکم تائید صورتحساب است. در پایان دوره سه ماهه (پایان فصل) به صورت اتوماتیک مابه التفاوت مالیات فروش و خرید (اعتبار مالیاتی) در طول دوره توسط سامانه محاسبه می شود.

3. طبق ماده 6 قانون سامانه مودیان صورت حساب الکترونیکی صادره توسط هر مودی نمی تواند از سه برابر فروش اظهار شدۀ وی در دورۀ مشابه سال قبل که مالیات آن به سازمان پرداخت شده یا ترتیب پرداخت آن را داده است (قسط بندی) بیشتر باشد. جمع صورت حساب های الکترونیکی صادر شده توسط واحدهای تازه تاسیس یا فاقد سابقه مالیاتی نمی تواند بیش از سه برابر معافیت ماده 101 قانون مالیات های مستقیم باشد.

4. طبق ماده 7 اگر مودیان مالیاتی تکالیف خود را در سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی به صورت کامل و سر موعد انجام دهند سازمان مالیاتی اطلاعات مندرج در سامانه را با اطلاعات ابرازی مودی تطابق داده و در صورت عدم وجود مغایرت بدون رسیدگی مورد قبول خواهد گرفت.

جهت اطمینان از صحت اسناد اظهار شده در سامانه مودیان سازمان امور مالیاتی می تواند حداکثر 5/2 درصد مودیان مشمول این قانون را به صورت رندوم انتخاب کرده و با مشاهده اسناد و مدارک و دفاتر به محل فعالیت مودی مراجعه کند و عملکرد مودی را مورد رسیدگی قرار دهد.

جرائم حائز اهمیت قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی

1. عدم صدور صورت حساب الکترونیکی معادل 10 % مجموع فروش یا مبلغ 20/000/000 میلیون ریال (هر کدام که بیشتر باشد)
2. عدم عضویت در سامانه مودیان، عدم استفاده از پایانه فروشگاهی، عدم استفاده از حافظه مالیاتی، استفاده از حافظه مالیاتی متعلق به سایر مودیان، یا واگذاری حافظه مالیاتی خود به دیگران معادل 10% مبلغ مجموع فروش انجام شده از طرق فوق یا مبلغ 20/000/000 میلیون ریال (هر کدام که بیشتر باشد) و محرومیت از اعمال معافیت های مالیاتی، نرخ صفر و مشوق های موضوع قانون مالیات های مستقیم در همان سال مالی.
3. عدم اعلام شماره حساب یا حساب های بانکی تجاری واحد اقتصادی که گردش مالی واحد از طریق آن یا آنها انجام می شود به سازمان، معادل 10% یا مبلغ 20/000/000 میلیون ریال (هر کدام که بیشتر باشد)

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره سامانه مودیان، پادکست 49 آقای مالیات با موضوع مباحث عملی قانون پایانه های فروشگاهی را گوش کنید!

مشوق های قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی

اولین مشوق اختصاص دارد به مشاغل حقیقی، به این صورت که اگر به مدت 5 سال پس از استقرار سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی معاملات خود را از این طریق انجام دهند معادل 20% از مالیات بر ارزش افزوده پرداختی به سازمان یا 1% فروش مودی در هر دوره مالی (هر کدام که مبلغ کمتری داشته باشند و حداکثر تا 6 میلیون تومان) تحت عنوان پاداش همکاری از مالیات برارزش افزوده همان دوره یا دوره های بعد کسر می شود.

دومین مشوق صرفاً جهت مصرف کنندگان نهایی است که اگر خریدهای خود را از فروشگاه هایی انجام دهند که از پایانه های فروشگاهی استفاده می کنند، از هر 10 صورت حساب خرید به صورت رندوم 2 برابر مبلغ ارزش افزوده پرداختی به حساب خریدار بازمی گردد.

سومین مشوق مربوط به مودیان مالیاتی که در موعد مقرر تکالیف مربوط به سامانه مودیان را انجام می دهند و بدهی ارزش افزوده مربوط به سال 1396 و قبل از آن را قطعی کرده و جرایم مالیاتی مربوط به آن را طی 3 سال تعلیق کرده باشند. اگر طی این 3 سال تخلفات ذیل را مرتکب نشوند جرائم مالیات بر ارزش افزوده سال 1396 و قبل از آن بخشوده می شود:

• کتمان فعالیت اقتصادی یا درآمد
• عدم صدور صورت حساب الکترونیکی بابت فروش کالا و خدمات
• کم اظهاری یا بیش اظهاری در ثبت مقدار یا قیمت صورت حساب ها

کلام آخر

هدف ما در این مقاله ارائه نکات بسیار جامع و کاربردی حول محور پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان بود که اخیراً اکثر اشخاص حقیقی، حقوقی، جامعه حسابداران و مشاوران با آن درگیر هستیم. اگر در مورد راه اندازی و نحوه کار با سامانه مودیان و ارسال صورت حساب الکترونیکی سوال یا مشکلی برایتان پیش آمد، تیم متخصص مشاوره مالیاتی موسسه آقای مالیات در اسرع وقت پاسخگوی شما عزیزان هستند. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره 09120407594 در ارتباط باشید.